Schengen Information System (SIS) Avrupa’da 31 ülkenin sınır güvenliği, kamu düzeni ve adli iş birliği amacıyla ortak kullandığı en büyük bilgi tabanıdır. Üye ülkeler gerçek zamanlı uyarılar (alert) ekleyerek kayıp şahıslar, aranılan suçlular, çalıntı araçlar ve sahte belgeler hakkında anlık bilgi paylaşır. Bu veriler sınır kapılarından polis devriyelerine kadar binlerce terminalde sorgulanır ve sistem saniyeler içinde “eşleşme” döndürür.
Son güncelleme: 7 Mayıs 2025
1 Tanım ve Tarihçe
- SIS I (1995): Schengen Anlaşması’nın fiilen yürürlüğe girmesiyle devreye girdi.
- SIS II (9 Nisan 2013): Fotoğraf ve parmak izi ekleme, daha çok karakter alanı ve genişletilmiş nesne (araç, ateşli silah, belge) kategorileri getirildi.
- “SIS Recast” ya da gayriresmî adıyla SIS III (7 Mart 2023): Yeni biyometrik veri setleri (avuç içi izi, DNA profili kayıp çocuklar için) ile bilinmeyen şüphelilerden elde edilen parmak izi eşleştirme, geri gönderme kararları ve aile içi şiddet risk uyarıları gibi ek modüller eklendi.
1.1 SIS’in Schengen Bölgesindeki Rolü
SIS, pasaport kontrollerinde “yeşil ışık” yakan entegre bir sınır kontrol sistemi gibidir. Sınır muhafızları, polis birimleri ve Europol aynı havuzdan veri çekerek tutarlı bir güvenlik şemsiyesi oluşturur. Vizesiz seyahati korurken sahte belgeleri, insan kaçakçılığını ve uluslararası aranan şahısları çok hızlı tespit eder. Sistem aynı zamanda gelecekte ETIAS ve EES gibi yeni AB veri tabanlarıyla çapraz kontrol yapacak şekilde tasarlanmıştır.
2. SIS Nasıl Çalışır?
SIS üç katmandan oluşur: bir Merkez Veri Tabanı (Strasbourg), her üye ülkede Ulusal Kopya ve ön safta kullanıcı terminalleri. Veri akışı şöyle işler:
- Bir ülke ulusal sistemine uyarı girer.
- Ulusal kopya saniyeler içinde Merkez’e, oradan diğer ülkelere replikasyon yapar.
- Sınır kapısındaki görevli sorgu yaptığında eşleşme varsa ek ayrıntılar Ulusal SIRENE Bürosu aracılığıyla paylaşılır.
2.1 Veri Kategorileri ve Alert Tipleri
| Ana Kategori | Tipik Hukuki Dayanak | Örnek Durum |
| Tutuklama Amacıyla Aranan Şahıs | Madde 26 (AB 2018/1862) | Avrupa Tutuklama Emri bulunan fail |
| Kayıp veya Koruma İhtiyacı Olan Kişi | Madde 32 | Kayıp çocuk bildirimi |
| Mahkeme Çağrısı/Adli İşlem | Madde 34 | Tanık ifadeye çağrılıyor |
| Giriş Yasağı (Refusal of Entry) | Madde 24 | Schengen ban vize reddi |
| Nesne Uyarıları | Madde 38 | Çalıntı araç, pasaport veya ateşli silah |
| Gizli Kontrol ve Belirli Kontrol | Madde 36 | Terör şüphesi ile “discreet check” |
2023 güncellemesi, “bilinmeyen şüpheli parmak izi,” “geri gönderme kararı” ve “yüksek riskli koruma ihtiyacı” gibi yeni alt türler ekledi.
2.2 Ulusal SIRENE Bürolarının İşlevi
Her üye devlet, “Supplementary Information Request at the National Entries” kısaltmasıyla SIRENE adlandırılan 7/24 bir büro işletir. Görevleri:
- Uyarı eşleşmesi olduğunda ek bilgi alışverişi yapmak
- Kopya veri kalitesini denetlemek
- Tutuklama, iade veya sınır dışı sürecini diğer ülke birimleriyle koordine etmek
Örneğin Türkiye’ye giriş yaparken bir kişide SIS uyarısı çıkarsa o kişinin ülkesindeki SIRENE Bürosu ile hızlıca iletişime geçilir.
3. SIS’e Kimler Erişebilir?
SIS veritabanına yalnızca yetkili kamu kuruluşları erişebilir. Yetkisiz sorgu yapmak veya veriyi kopyalamak Avrupa Birliği ve ulusal mevzuata göre ağır ceza gerektirir.
3.1 Kolluk Kuvvetleri ve Sınır Birimleri
- Polis ve Jandarma: Devriye kontrolleri, yol kenarı aramaları ve adli soruşturmalar
- Sınır Muhafızı ve Pasaport Polisi: Havalimanı girişlerinde anlık sorgu
- Gümrük Memuru: Kargo ve liman kontrollerinde sahte belge veya çalıntı eşya tespiti
- Europol ve Frontex Ekipleri: Ortak operasyonlarda sınırlı okuma yetkisi
Bu birimler sistemden gelen “hit” sonrası ek belge talebi için SIRENE Bürosu ile iletişim kurar.
3.2 Adli ve Göç Kurumları
- Savcılıklar ve Mahkemeler: Avrupa Tutuklama Emri hazırlarken mevcut uyarıları kontrol eder
- Göç İdaresi ve Vize Bölümleri: Schengen vizesi, ikamet izni veya geri gönderme işlemlerinde başvuranın giriş yasağı olup olmadığını sorgular
- Ceza İnfaz Kurumları: Hükümlünün başka ülkede aranıp aranmadığını tespit eder
Bu organların erişimi olaya ve hukuki yetkiye göre kayıt altına alınır ve düzenli denetlenir.
4. SIS Sorgulama Nasıl Yapılır?
Avrupa Birliği hukukuna göre herkes kendi kişisel verilerine erişme hakkına sahiptir. Bu hak, Schengen Information System’de (SIS) kendiniz hakkında kayıt olup olmadığını öğrenmenizi sağlar.
Genel süreç
- Sorumlu merciyi tespit edin (ülkenizdeki polis, göç idaresi veya SIRENE Bürosu).
- Yazılı bir SIS access request formu doldurun veya serbest dilekçe hazırlayın.
- Kimlik belgenizin onaylı kopyasını ekleyin.
- Başvuruyu posta ya da resmi e‑posta ile gönderin.
- Yetkili birim kimliğinizi doğrular, merkezi veritabanında arama yapar ve sonucu genellikle 30 gün içinde iletir.
4.1 Kişisel SIS Kaydı Öğrenme Adımları
| Adım | Detay |
| 1 | Formu indir → Resmî polis veya SIRENE sitesindeki “SIS access request form” |
| 2 | Belgeleri hazırla → Pasaport fotokopisi, güncel adres, ıslak imza |
| 3 | Gönder → Posta adresi ya da kayıtlı e‑posta (ülkeye göre değişir) |
| 4 | Bekle → Başvuru alınır alınmaz ulusal kopya sorgulanır; yanıt süresi çoğu ülkede 30 ila 60 gün |
| 5 | Sonucu incele → “Kayıt yok” cevabı veya varsa madde numarası (örn. Madde 24 entry ban) belirtilir |
Bazı ülkeler 60 günü aşması halinde başvuruyu “otomatik kabul” sayar ve ek süre talep eder.
4.2 Avukat Vekâleti ile Sorgulama
- Türkiye dahil birçok ülkede avukatınız sizin adınıza başvuru yapabilir.
- Vekâlette mutlaka “SIS’teki kişisel verilerime erişim, düzeltme ve silme” yetkisi açıkça yazılmalıdır.
5. SIS Kaydı Silme ve Düzeltme Yöntemleri
SIS’te hatalı veya hukuka aykırı bir kayıt varsa düzeltme (Article 16 GDPR) ya da silme (Article 17 GDPR) talep edebilirsiniz.
İzlenecek yol
- Başvuruyu hazırlayın → SIS data rectification/erasure form veya gerekçeli dilekçe.
- Delilleri ekleyin → Vize ret formu, mahkeme kararı, pasaport.
- Yetkili devlete gönderin → Kaydı giren ülkenin SIRENE Bürosu yalnızca kendisi silme yetkisine sahiptir.
- Cevap süresi → Çoğu ülke 30 gün içinde karar verir, karmaşık dosyalarda 90 gün uzatma yapabilir.
5.1 İtiraz Usulü ve Gerekli Belgeler
- Kimlik: Pasaport veya oturum kartı onaylı kopyası
- Karar örneği: Vize red yazısı, sınır dışı kararı veya polis tutanağı
- Gerekçe: Hatalı kimlik bilgisi, eski ceza kaydının silinmesi, yanlışlıkla işlenen plaka vb.
- Delil: Mahkeme beraat kararı, ödeme makbuzu, yeni pasaport
Dosyanız eksiksizse Sirene Ulusal Bürosu 60 gün içinde düzeltme ya da silme işlemini tamamlar.
5.2 Mahkemeye Başvuru Seçeneği
- Başvurunuz reddedilirse SIS kaydını giren ülkenin idare mahkemesinde iptal davası açabilirsiniz.
- Temyiz süresi genelde tebligattan itibaren 30 gündür.
- Mahkeme, yürütmenin durdurulmasına karar verirse SIS kaydı geçici olarak pasif hâle gelebilir.
6. SIS Kaydı Vize Başvurularını Nasıl Etkiler?
Konsolosluklar Schengen vizesi işleminde SIS’i zorunlu olarak kontrol eder. Madde 24 uyarısı (entry ban) varsa başvuru Schengen Vize Kodeksi madde 32(1)(a)(vi) gereği otomatik olarak reddedilir.
6.1 Vize Reddi Gerekçelerinde SIS Rolü
Schengen Vize Kodeksi Ek VI’daki standart ret formunda 11 ayrı kutu bulunur. Görevli memur uygun kutuyu işaretler ve kararı imzalar. SIS kaynaklı red çoğunlukla Kutu 5 “SIS giriş yasağı” üzerinden verilir. Bu uyarı genelde SIS Madde 24 entry ban kaydıdır.
Aşağıda tüm kodlar ve pratik açıklamaları yer alır:
| Kutu | Ret Gerekçesi | Kısa Açıklama | SIS Bağlantısı |
| 1 | Sahte veya tahrif edilmiş seyahat belgesi | Pasaportta sahte damga ya da sayfa | Yok |
| 2 | Seyahat amacı ve şartları kanıtlanmadı | Davet mektubu eksik, otel rezervasyonu güvensiz | Yok |
| 3 | Yeterli maddi kaynak kanıtı yok | Banka bakiyesi düşük veya sahte hesap dökümü | Yok |
| 4 | Son 180 günde zaten 90 gün kaldınız | Önceki vizeler toplam süreyi aştı | Yok |
| 5 | SIS’te giriş yasağı alerti var | Schengen Information System Madde 24 kaydı | Doğrudan SIS |
| 6 | Kamu düzeni iç güvenlik veya halk sağlığı tehdidi | Polis kayıtları terör şüphesi Interpol bildirimi | Genellikle SIS Madde 36 |
| 7 | Geçerli seyahat sağlık sigortası yok | Eksik poliçe gün sayısı limit altı | Yok |
| 8 | Sunulan bilgi güvenilir değil | Yanlış iş belgesi çelişkili beyan | Dolaylı |
| 9 | Vize süresi bitmeden ayrılma niyeti kanıtlanamadı | Dönüş bileti yok istikrarlı iş bağlantısı zayıf | Yok |
| 10 | Sınırda başvuru için zorunlu gerekçe yok | Acil aile hastalığı belgesi sunulmadı | Yok |
| 11 | Vize sahibi kendi isteğiyle iptal talep etti | İptal dilekçesiyle çekilme | Yok |
6.2 Red Sonrası Yapılabilecek İşlemler
- İdari itiraz: Ret kararını veren ülkenin konsolosluğuna 15‑30 gün içinde dilekçe verin.
- SIS düzeltme: Retin gerekçesi entry ban ise önce SIS kaydı silme başvurusu yapın.
- Yeniden başvuru: Kayıt kaldırıldıktan sonra yeni vize başvurusu yaparken kararı ve onayı dosyaya ekleyin.
- Yargı yolu: Konsolosluk itirazı reddederse ulusal mahkemeye başvurabilirsiniz.
Bu adımları takip ederek sis sorgulama sürecini tamamlayabilir, hatalı kaydın silinmesini sağlayabilir ve gelecekteki vize başvurularınızda sürpriz riskini en aza indirebilirsiniz.
7. SIS ve Kişisel Verilerin Korunması
Schengen Information System (SIS) kişisel verileri işlerken GDPR ve 2018 / 1861‑1862 numaralı AB Tüzüklerine bağlıdır. Her birey — vatandaş ya da üçüncü ülke vatandaşı fark etmez — kendi verilerine erişme, hatayı düzeltme ve hukuka aykırı kaydı sildirme hakkına sahiptir. Bu haklar başvuru ücretsizdir ve 30 gün içinde yanıt zorunludur.
7.1 Veri Saklama Süreleri
| Alert Türü | Gözden Geçirme Süresi* | Örnek Kayıt |
| Tutuklama veya Kayıp Kişi | 5 yıl | Avrupa Tutuklama Emri |
| Giriş Yasağı / Geri Dönüş Kararı | 5 yıl | Madde 24 entry ban |
| Adli Çağrı / Bilinmeyen Fail | 3 yıl | Tanık ifadeye çağrı |
| Gizli veya Belirli Kontrol | 1 yıl | Terör şüphesi |
| Nesne (Araç, Silah, Belge) | 10 yıl (bazı nesnelerde daha kısa) | Çalıntı araç |
*Üye ülke “gerekli ve orantılı” görürse süreci uzatabilir.
7.2 Haklar ve Başvuru Yolları
- Erişim: “SIS access request” formu + kimlik kopyası göndermek.
- Düzeltme: Yanlış kimlik bilgisi, eski ceza kaydı, plakada harf hatası gibi nedenleri belgeleyip “rectification” talep etmek.
- Silme: Hukuka aykırı ya da amacı kalmayan kaydı “erasure” talebi ile kaldırmak.
- Denetim: Ulusal veri koruma kurumu 30 günde cevap vermezse veya reddederse idare mahkemesinde dava açabilirsiniz.
8. 2025 SIS Güncellemeleri ve Gelecek Planları
SIS “recast” paketi 7 Mart 2023’te tam yürürlüğe girdi, 2025’te ise entegrasyon ve biyometri modülleri genişletiliyor:
- Yeni bilgi uyarısı (information alert) kategorisi: Europol önerisiyle suç şüphesi taşıyan üçüncü ülke vatandaşları.
- Geri gönderme kararları otomatik paylaşımda.
- Frontex ve Europol tam kategori erişimine geçiyor.
8.1 Biyometrik Veri Genişlemesi
- Avuç içi izi ve DNA profili (yalnızca kayıp çocuklar için) ekleniyor.
- Yüz görüntüleri için kalite standardı yayımlandı, foto‑tanıma devreye alınmadan önce Komisyon raporu bekleniyor.
8.2 Diğer AB Veri Tabanları ile Entegrasyon
- VIS, Eurodac, EES, ETIAS, ECRIS‑TCN sistemleri tek “European Search Portal” üzerinden çapraz arama yapacak.
- Operasyonel takvim 2024‑2026 arası, tam geçiş için hedef tarih Ekim 2025 (EES lansmanı).
9. SIS’in Sınır Güvenliğine Katkısı
SIS, Schengen iç sınırlarında pasaportsuz seyahati korurken dış sınırlarda tek tıkla uyarı sunar. Günlük 20 milyon sorgu, 12.7 milyar yıllık arama yapılmaktadır.
9.1 Otomatik Plaka Tanıma ve SIS
- Üye ülkeler ANPR kameraları üzerinden canlı plaka verisini SIS’e gönderebiliyor.
- 2022’de 8.35 milyar otomatik arama yapıldı, tüm sorguların %65’i insan müdahalesi olmadan gerçekleşti.
9.2 Terör ve Organize Suçla Mücadele
- Madde 36 “discreet check” uyarılarıyla polis şüphelinin rotasını gizlice izler, gerekli bilgiyi talep eden devlete raporlar.
- 2013 sonunda bu kapsamda 41 097 kişi listelenmişti ve sayı her yıl artıyor.
10. SIS Hakkında Sık Sorulan Sorular (FAQ)
10.1 Sık Karşılaşılan Hatalar ve Çözümleri
| Sorun | Olası Neden | Çözüm |
| “No record found” | Kimlik bilgisi harf hatası | Pasaport numarasını ve doğum tarihini yeniden girin |
| “Hit pending confirmation” | SIRENE yanıtı bekleniyor | Görevli birimden güncel statü talep edin |
| “Access denied” | Yetkisiz kullanıcı | Uygun yetki rolü atanması için IT ekibi ile iletişime geçin |
| “System offline (SIS downtime)” | Bakım çalışması | 15 dakika sonra tekrar deneyin, acil durum için yedek ulusal kopya kullanın |
10.2 Seyahat Öncesi Kontrol Listesi
- Pasaportunuzun süresi seyahat bitişinden itibaren en az 3 ay daha geçerli mi?
- Önceki vize reddiniz varsa ret formu neden kutusunu kontrol edin.
- Ülkenizden çıkmadan SIS entry ban kaydı var mı diye talep formu gönderin (yanıt 30 gün).
- Taşıtla gidiyorsanız plakanızın çalıntı kaydı olmadığından emin olun.
- Yanınızda götürdüğünüz yüksek değerli elektronik eşyanın IMEI numarasını not edin ve faturayı saklayın.
11. Diğer
Schengen vize reddi riskini en aza indirmek isteyen her başvuru sahibi schengen vize reddi kararlarının temelini oluşturan vize red kodları tablosunu dikkatle incelemeli, vize red kodları formunda hangi kutunun işaretlenebileceğini öngörmeli ve özellikle SIS entry ban olarak bilinen kayıtları iki kere kontrol etmelidir. SIS entry ban genellikle madde 24 uyarısı şeklinde görünür, madde 24 kaydı konsolosluklarca doğrudan otomatik ret sebebi sayılır bu yüzden SIS sorgulama yaparak SIS kaydı öğrenme adımlarını tamamlamak zorunludur. Schengen Information System kayıtları, yani SIS nedir sorusuna cevap veren veri tabanı, ulusal kopyalarda tutulur; yanlış ya da haksız bir kayıt varsa SIS kaydı silme talebi hazırlanmalı ve SIRENE bürosuna gönderilmelidir çünkü ancak SIRENE birimi aracılığıyla SIS kaydı silme işlemi resmen sonuçlanır. Madde 24 kaydı kaldırıldığında vize red itirazı dosyanıza olumlu kararı eklemek hem SIS entry ban etkisini sıfırlar hem de schengen vize reddi olasılığını düşürür. Başvuru paketinde seyahat sağlık sigortası banka dökümü konaklama belgesi gibi zorunlu evrakları eksiksiz sunmak, SIS sorgulama çıktısı eklemek ve vize red kodları rehberindeki 1 3 ve 8 numaralı olası ret gerekçelerine karşı savunma yapmak önemlidir. SIS entry ban dışındaki gizli kontrol kayıtları madde 36 kapsamında olsa da konsolosluk gözünde madde 24 kadar güçlü değildir yine de schengen ban riskini ölçmek için güncel SIS sorgulama raporu gereklidir. Başvuru sonrası aşamada GDPR uyumlu veri silme talebi eklemek, schengen information system üzerinde düzeltme yapıldığını belgelemek ve ret gerekçesini ortadan kaldırmak başvurunun kabul şansını ikiye katlar çünkü şeffaf bir dosya sunulduğunda vize red kodları formunda madde 24 ile ilişkili SIS entry ban kalmamış olur.
12. Linkler
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX%3A32018R1862
https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2018/1861/oj/eng
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=legissum%3Ajl0028
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_1505
https://schengen-it-systems.ec.europa.eu/print/view/pdf/glossary_terms/page_2?view_args%5B0%5D=w
https://gdpr-info.eu/art-16-gdpr
https://gdpr-info.eu/art-17-gdpr
https://www.eulisa.europa.eu/Publications/Reports/SIS%20II%20-%202020%20Statistics%20-%20report.pdf
https://www.eulisa.europa.eu/activities/large-scale-it-systems/sis
https://data.europa.eu/data/datasets/schengen-information-system-sis-statistics?locale=en
https://www.eulisa.europa.eu/news-and-events/news/sis-2020-statistics-report-now-available